آموزش نحوه تهیه سبزه عید و جوانه غلات
دنیای گیاهان : جوانه های غلات سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی بوده و دانه هایی که بیش از همه برای تهیه جوانه مناسب هستند، عبارتند از: ماش، عدس، گندم، جو، شنبلیله، تخمه کدو، کنجد، آفتاب گردان و سویا. گفته شده است جوانه عدس و ماش ، سلول های سرطانی را به تدریج از بین می برند. جوانه سویا از نظر ارزش غذایی با گوشت رقابت می کند و ضررهای گوشت را نیز ندارد، همچنین بخاطر وجود ویتامین C، رقیب گوجه فرنگی است.جوانه دارای اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب، قند طبیعی و مقدار زیادی املاح معدنی است .البته می توانید جوانه ها را درست مانند سبزه عید نوروز تهیه کنید و پس از دیده شدن جوانه های کوچک سبز ، آن را مصرف کنید. وقتی دانه را در آب خیس می کنید، آنزیم های موجود در آن که تا آن زمان به صورت غیرفعال در دانه وجود داشتند، فعال شده و نشاسته موجود در دانه تبدیل به قند خواهد شد. پروتئین تبدیل به اسیدهای آمینه می شود و چربی اشباع مبدل به اسید چرب می شود. این فعالیت آنزیمی در جوانه، باعث تحریک فعالیت های آنزیمی در بدن انسان و سلامت فرد می شود.
محل مناسب برای کاشت انواع جوانه ها
ما ایرانیان با سبزکردن انواع دانه ها برای سبزه شب عید، آشنایی زیادی با تهیه انواع جوانه داریم. محل تهیه جوانه باید کمی گرم باشد. مثلاً یک طاقچه بالای شوفاژ یا نزدیک اجاق.برای آن که گرد و غبار روی جوانه ننشیند ، روی شیشه یا سینی را با پارچه نازکی بپوشانید. توجه کنید که از هر یک قاشق غذاخوری دانه غلات، هشت قاشق جوانه به دست می آید.
وسایل مورد نیاز برای کشت جوانه
سینی کوچک و یا شیشه دهان گشاد
یک تکه پارچه نازک
آب کش
طرز کشت و نگهداری:
– دانه ها را طبق جدول زمان بندی شده زیر در آب خیس کنید و آن را در جای نیم گرمی قرار دهید.
– پس از خیساندن و آب کش کردن، آن را به آرامی زیرشیر آب بگیرید و سپس بگذارید در همان آب کش، کاملاً آبش جدا شود.
– دانه ها را در سینی کوچکی بریزید و پارچه مرطوبی روی آن بکشید و هر صبح و شب عمل شستن و آب کش کردن را تکرار کنید. در تابستان وقتی هوا خیلی گرم است عمل شستن را سه بار در شبانه روز تکرار کنید. در تمام این مدت ظرف را در محلی تاریک و نسبتاً گرم نگاه دارید.
– اگر حرارت محیط حدود ۲۲ درجه سانتی گراد و محل آن تاریک باشد، دانه خیلی زود جوانه می زند. بسته به نوع دانه، بین سه تا پنج روز و گاهی بیشتر می توانید جوانه را از تاریکی درآورید و پشت پنجره رو به آفتاب بگذارید. جوانه را همیشه مرطوب نگاه دارید تا اندکی بیشتر رشد کند.
– پس از یک تا دو روز ماندن در جلوی نور خورشید، جوانه آماده مصرف است. آن را یک بار دیگر به آرامی با آب شسته و آبکش کنید و در ظرفی دربسته ای در یخچال نگه دارید و به تدریج مصرف کنید.
جوانه
اگر بخواهید پوسته روی بعضی از جوانه ها را از آن ها جدا نمایید، جوانه آماده شده را در کاسه ای بریزید و آن را پر از آب کنید. سپس به آرامی آن را هم بزنید. پوسته ها روی آب می آیند، ولی بهتر است پوسته ها را از جوانه ها جدا نکنید، زیرا همین پوسته ها دارای مقدار زیادی فیبر هستند که برای کار دستگاه گوارش بسیار مفیدند.بعضی از دانه ها مانند عدس، سویا، نخود، و مانند آن را یکی دو بار در روز زیر و رو کنید تا همه آنها هوا بگیرند و جوانه بزنند.بعضی دانه ها زودتر و برخی دیرتر جوانه می زنند، ولی اگر دانه کهنه باشد جوانه نمی زند. همیشه بهترین نوع دانه را بخرید و تا آنجا که ممکن است دانه هایی را بخرید که به آنها سموم نباتی نزده اند. آسان ترین دانه ها برای جوانه زدن عبارت اند از: یونجه، ماش، عدس، شنبلیله، تربچه، نخود و گندم و پس از آن ها تخمه آفتاب گردان، کدو، کنجد، بزرک، نعنا و سپس انواع لوبیاها مانند سویا ، جو، ذرت و ارزن.از میان جوانه ها، دانه سویا بسیار مغذی است. توجه کنید که دانه سویا تازه باشد، پوستش شکسته نباشد و دانه نصف نشده باشد( در غیر اینصورت جوانه نخواهد زد)
زمان لازم برای تهیه انواع جوانه ها
نام بذر مدت زمان خیس کردن مدت زمان لازم برای جوانه زدن
یونجه ۶ تا ۸ ساعت ۵ تا ۶ روز
شنبلیله ۶ تا ۸ ساعت ۳ تا ۴ روز
تربچه ۶ تا ۸ ساعت ۴ تا ۵ روز
کنجد ۶ تا ۸ ساعت ۱ تا ۲ روز
نخود ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۳ تا ۴ روز
عدس ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۳ تا ۵ روز
ماش ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۳ تا ۵ روز
سویا ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۳ تا ۵ روز
آفتابگردان ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۱ تا ۲ روز
گندم ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۲ تا ۳ روز
چاودار ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۲ تا ۳ روز
ارزن ۱۰ تا ۱۸ ساعت ۳ تا ۴ روز
طرز سبز کردن عدس و مراحل رشد آن
حدوداً ۱۵-۱۸ روز قبل از عید داخل کاسه مقداری عدس ریخته و با آب پر میکنیم و می گذاریم چند روز در دمای اتاق بماند. عدس معمولا آب را به خود جذب میکند. گاهی کنترل میکنیم و اگر آب عدس کشیده شده بود باز هم به آن آب اضافه میکنیم و می گذاریم تا عدسها جوانه بزنند ( گندم یا عدس داخل آب جوانه نمیزند. فقط باید کاملا خیس بخورند. وقتی عدس های خیس خورده را لای دستمال نم دار منتقل کنیم شروع به جوانه زدن می کنند.) بهتر هست که آب عدس را هر روز عوض کنیم چون ترشیده و کف میکند. بعد از آن که عدسهایتان کمی جوانه زدند آنها را آبکش کرده و در ظرفهای مورد نظر ریخته و روی آنها را با دستمال حوله ی پوشانده و روی آنها آب بپاشید و کنار پنجره جای که نه سرد و نه زیاد گرم هست می گذاریم تا رشد کنند. توجه داشته باشید هر روز باید عدسها را خیس کرده و آب اضافه آنها را بیرون ریخت. و حتما دستمال رویی را مرطوب نگهدارید. هیچوقت عدسهایتان را به صورت لایه نازک در ظرفتان نریزید. بهتر هست که کمی به صورت گنبدی شکل در آورید. بعد از آن که جوانه ها مقداری رشد کرده و کمی سبز شد می توانید دستمال روی آن هارا برداشته و به آب دادن عدسها ادامه دهید و مطمئن باشین که نور طبیعی به آنها بخورد و حتما ظرفتان را گاهی بچرخانید تا سبزهها به صورت کج به طرف نور رشد نکنند.
روش خیساندن و سبز کردن سایر بذرها
ابتدا بذر مورد علاقه خود را که یک روزخیس کرده اید ، تا یک جوانه کوچک بزند (در عدس کاملا مشخص است و در بقیه دیدن جوانه های کوچک ، دقت میخواهد) بذر را در کف ظرف انتخابی خود بچینید . (بسته به میزان تراکمی که میخواهید داشته باشید ، تا نهایتا سه ردیف بذر) و با دست صاف کنید . با آبپاش انقدر غبار پاشی کنید تا یک مقدار آب کف ظرف جمع شود . (خیلی کم . بذر نباید در آب غوطه ور شود) بعد یک دستمال ظریف و تمیز به رنگ روشن روی آن کشیده و در گوشه ای ، و فضایی مثل پنجره که روزی سه تا چهار ساعت نور مستقیم آفتاب داشته باشد، ولی دما از ۲۵ نگذرد ، قرار دهید . دستمالی را که روی بذرها کشیده اید، باید همیشه مرطوب باشد .(با آبپاش روی آن آب بپاشید تا خیس شود ) ته ظرف را هم نگاه کنید که خشک نشود . حواستان باشد ، انقدر آب نریزید که بذر غوطه ور شود . در حد خیس بودن کافی است . دو تا سه روز ، فقط دستمال را خیس نگه دارید . وقتی جوانه بذر آنقدر رشد کرد که پارچه را حرکت داد ، از این به بعد غبارپاشی را باید مستقیم روی بذر ها انجام دهید . اگر محیط خیلی خشک ندارید ، پارچه را بردارید . ولی اگر محیط گرم و خشک دارید ، باید پارچه ، کماکان خیس روی بذرها بماند . (بذر ها را غبارپاشی کنید . بعد پارچه را روی آنها بکشید .) برای تهران معمولا دیگر نیازی به پارچه نیست مگر اینکه هوا خیلی گرم باشد . میتوانید با ترکیب یک قاشق چایخوری کود اوره ، در یک لیتر آب ، و آبیاری با آن ، سبزه خیلی بهتری داشته باشید. البته با آب نیز میتوانید نتیجه بگیرید. ( هیچ گاه از آب آشامیدنی و حاوی کلر ، برای گیاهان و سبزه و ... استفاده نکنید و در ظرفی ، به مدت 24 ساعت ، آب را قرار دهید تا کلر آن کاملا ازبین برود و سپس گیاهان خود را با آن آبیاری کنید. ) هر سه یا چهار ساعت یک بار نگاه کنید که بستر خشک نشود . رمز پرپشتی غیر از اوره این است که بذر را در آب غرق نکنید. بعد از اینکه سبزه ها مقداری رشد کردند (در حدود یک تا دو سانتیمتر ) دیگر ریشه به پر آبی حساس نیست . حد اعتدال ، به طور خلاصه باید همیشه در حدنیم استکان آب ته ظرف باشد . اگر به اوره دسترسی ندارید ، میتوانید کود مایع را که در هر فروشگاه گل و گیاهی عرضه می شود را تهیه کنید و با آن نصف مقداری که در دستورش گفته شده است را با آب ترکیب کنید و به سبزه بریزید . (دلیل نصف بودن این است که محیط بدون خاک است و کود مستقیم در دسترس ریشه قرار میگیرد و باید غلظت کمتر باشد ). آبیاری با کود را نهایتا باید هفته ای دو بار انجام بدهید نه بیشتر. یادتان باشد انقدر آب بریزید که هر روز لازم باشد آبیاری کنید . دمای آب هم نباید سرد باشد . گیاه به آب نیمگرم بهتر جواب می دهد . بهترین زمان برای سبزه سبزکردن و دوام آن تا سیزده بدر ، حدود دو هفته قبل از عید است .
نکته
برای سبز کردن عدس ، 10 روز قبل از عید هم کافیست چون سریع رشد می کند . بهتر هست که آب عدس را هر روز عوض کنیم چون ترشیده و کف میکند.
برای گندم ، اجازه بدهید تا 12 ساعت بیشتر خیس بخورد .
حتما ظرفتان را گاهی بچرخانین تا سبزهها به صورت کج به طرف نور رشد نکنند.
از ظروف فلزی برای سبز کردن سبزه استفاده نکنید. استفاده از ظروف سفالی و در درجه دوم چینی نتیجه بهتری خواهد داشت تا ظروف پلاستیکی(ولی سفال یه چیز دیگریست) از هر بذری که میخواهید استفاده کنید، ۲۴ ساعت قبل در آب خیس کنید (کاملا غوطه ور) هرچقدر قطر بستر کمتر باشد ، عمر سبزه بیشتر میشود (البته به میزان تراکم دلخواه شما هم بستگی دارد.) بهترین روش آبیاری ، غبار پاشی است . استفاده از روشهای غرقابی خیلی مناسب نیست .
کلمات مرتبط
عید نوروز , سبزه عید نوروز , آموزش کاشت سبزه عید نوروز , سبزه عید نوروز زیبا , آموزش سبز کردن سبزه , آموزش تهیه سبزه عید نوروز , آموزش سبزه عید نوروز عروسکی , آموزش سبزه عید نوروز قلب , آموزش سبزه عید نوروز سگ , آموزش سبزه عید نوروز خرگوش , آموزش سبزه عید نوروز خروس , آموزش سبزه عید نوروز گوسفند , آموزش سبزه عید نوروز گاو , آموزش سبزه عید نوروز اسب , آموزش سبزه عید نوروز مار , آموزش سبزه عید نوروز میمون , آموزش سبزه عید نوروز نهنگ , آموزش انواع سبزه عید نوروز , آموزش سبزه عید نوروز خوک , آموزش سبزه عید نوروز بز , آموزش سبزه عید نوروز ببر , آموزش سبز کردن سبزه های زیبا , آموزش سبز کردن ماش برای عید نوروز , آموزش سبز کردن گندم برای عید نوروز , آموزش سبز کردن چاودار برای عید نوروز , آموزش سبز کردن کنجد بزای عید نوروز , آموزش سبز کردن عدس برای عید نوروز , چطوری سبزه زیبا داشته باشیم , اصول سبزه عید , سبزه زیبا برای عید , سبزه برای هفت سین , سبزه برای عروس عید نوروز , سبزه برای عیدی عید نوروز , سبزه برای هدیه عید نوروز , روش سبز کردن سبزه برای عید نوروز , ظرف برای سبز کردن سبزه عید نوروز , جنس ظرف برای سبزه عید نوروز , انتخاب دانه برای سبزه عید نوروز , سبز کردن چمن برای عید نوروز ,