^{دنیای گیاهان : با نزدیک شدن به جشن سال نو خورشیدی و عید نوروز باستانی ، جنب و جوش ها برای مهیا کردن سبزه عید با اشکال و طرح های متنوع ، آغاز می شود . سبز کردن انواع دانه ها ، اغلب به سهولت انجام می شود ولی پایدار ماندن و دوام و طراحی زیبای سبزه عید نوروز ، به شرایطی بستگی دارد که در ادامه مراحل را شرح داده ایم.}

 

^{شناخت بذرها و دانه ها}

 

^{به طور کلی بذرها را می توان به دو گروه تقسیم کرد:}

 

^{بذرهای ظریف یا لعاب دار مثل بذر شاهی,منداب(کی کج) ,خاکشیر,بذر خرفه,ریحان, بذر مرو و غیره.}

^{بذرها و دانه های سخت یا بدون لعاب مثل عدس ,ماشک ,ماش, لوبیاچیتی, باقلا, تخم آفتابگردان, تخم کدو مرمری, گاودانه(کسن)سنگگی, گندم و ذرت. هر گروه از این بذرها خصوصیات ویژه خود را دارا هستند که به شرح آن می پردازیم:}

 

^{گروه اول : بذرهای ظریف و لعابدار}

 

^{ویژگی مهم این بذرها این است که حتما باید روی سطح شیبدار مالیده شوند.همچنین این بذرها زمان عمل آوری کوتاهی دارند(منظور زمان عمل آوری از وقتی است که بذر خیسانده می شود تا موقعی که سبزه آماده شده است)به طور مثال بذر منداب در فصل تابستان ظرف 4 روز و در زمستان در مدت 6 روز آماده می شود.}

 

^{اینک به توضیح مراحل مختلف سبز کردن این گروه از بذرها میپردازیم:}

 

^{الف) خیس کردن:} 

^{اولین مرحله خیس کردن بذر مورد نظر است این بذرها چون خیلی ظریف هستند زمان خیساندن کوتاهی دارند معمولا بین 2 تا 4 ساعت برای این امر کافی است.البته بذر خیس شده را تا چند روز هم می توان در یخچال نگهداری کرد.مقدار آبی که روی بذر می ریزیم باید به اندازه ای باشد که حالت ژله ای به خود بگیرد چون اگر رقیق شد بین دانه ها فاصله ایجاد می شود و سبزه ها کم پشت می شود و اگر مقدار آبی که اضافه کرده ایم کم باشد و ماده سفت شده باشد نمیتوانیم آن را به راحتی روی ماکت بمالیم.}

 

^{مقدار آب لازم خیس کردن بذرهای مختلف:}

 

^{مرو............................4 برابر} 

^{منداب(کی کج).............5/2 برابر} 

^{شاهی(ترتیزک)..............5 برابر} 

^{خاکشیر........................5برابر} 

 

^{ب) آماده کردن و روکش کردن زمینه ماکت} 

^{دومین مرحله آماده کردن ماکتی است که می خواهیم بذر مورد نظررا روی آن بمالیم.فرقی ندارد که سطح مورد نظر ما چه جنسی باشد به طور مثال از سبدهای پلاستیکی توپ, بطری یا ماکتهای ساخته شده یا یونولیت می توان استفاده کرد.وقتی زمینه مناسب و دلخواه را انتخاب کردیم سطح آن را با یک لایه پنبه به ضخامت 1 سانت کاملا می پوشانیم سپس یک لایه تنظیف روی آن می کشیم و با سوزن ته گرد یا پونز آن را روی ماکت محکم می کنیم.(پنبه باعث حفظ رطوبت بذر می شود و پارچه تنظیف باعث می شود تا بذر به راحتی روی کار مالیده شود).قبل از روکش کردن, ماکت مورد نظر را خیس کرده تا پنبه به راحتی به آن بچسبد.} 

^{دقت کنید برای بذرهائی که در شیب سبز می شود مثل توپ, استوانه, سبد و غیره روکش را باید 3 سانت مانده به انتهای ظرف ادامه دهید یعنی انتهای ماکت باید خالی از روکش و بذر باشد در غیر این صورت سبزه شما به علت تماس دائمی با آب دچار گندیدگی می شود.ضمنا اگر ماکت انتخابی شما از جنس پلاستیک بوده و دارای لبه می باشد بهتر است لبه آن را ببرید تا از تجمع آب در لبه ظرف جلوگیری شود.} 

 

^{ج) روش مالیدن بذر روی ظرف مورد نظر} 

^{قبل از شروع این مرحله باید سطح ماکت را که قبلا با پنبه و تنظیف روکش کرده اید کاملا با آب فشان خیس نمائید.سپس یک لایه از بذر خیس خورده را به طور یکنواخت روس سطح مورد نظر بمالید.دقت کنید اگر 2 یا 3 لایه بذر روی کار مالیده شود باعث گندیدگی سبزه می شود همه بذرهای لعابدار را به همین صورت روی ماکت می مالیم به جز بذر خرفه, در واقع بذر خرفه در بین بذرها یک استثنا محسوب می شود چون بدون لعاب بوده و رنگ ساقه و برگ آن هم به جای این که سبز باشد به رنگ قرمز تیره می باشد و شما می توانید از همین خاصیت بذر خرفه استفاده کرده و سبزه های دو رنگ سبز کنید.همانطور که اول از گفتیم بذر خرفه بدون لعاب می باشد و به همین منظور باید آن را با خاکشیر مخلوط کرده تا حالت چسبندگی پیدا کرده و قابل استفاده شود به طور مثال یک استکان خرفه را با نصف استکان خاکشیر مخلوط کرده و پنج برابر میزان خاکشیر, به آن آب اضافه کنید پس از دو ساعت بذر شما آماده استفاده کردن می باشد.این مخلوط به راحتی بذرهای لعابدار روی سطح ماکت مالیده نمیشود چون کمی حالت زبری دارد.برای این منظور مقداری از بذر را روی ماکت قرار داده و با دست کاملا بذر را روی ماکت پهن کنید(برای سهولت کار می توانید دست خود را خیس کنید)دقت کنید بذر را باید نازک روی سطح ماکت پهن کنید البته نه به حدی نازک که پارچه تنظیف زیر بذرها مشخص باشد چون اگر بذر را خیلی نازک روی ماکت پهن کنید سبزه کم پشت می شود و اگر بذر خیلی کلفت و ضخیم روی ماکت قرار دهید سبزه شما پس از چند روز لک زده و خراب می شود البته با یکی دو بار تمرین کردن خود شما متوجه می شوید که ضخامت بذر در چه حدی باید باشد تا یک سبزه زیبا عمل آورید.} 

 

^{د) قرار دادن روکش نایلونی روی ماکت آماده شده} 

^{بعد از اینکه بذر را روی ماکت مالیدیم مجددا آن را آب افشانی می کنیم و یک روکش نایلونی شفاف که مقداری بزرگ تر از ماکت باشد روی کار قرار می دهیم.دقت کنید که نایلون با سطح ماکت تماس نداشته باشد چون باعث خرابی سبزه می شود.سپس روی سطح نایلون 2 سوراخ به ابعاد 3 3 ایجاد می کنیم تا هوا در داخل نایلون جریان داشته باشد و اضافه های نایلون را زیر کار جمع می کنیم.بعد از طی کردن این مراحل سبزه را در داخل ساختمان در جای خنک و پرنور قرار می دهیم.دقت کنید سبزه را در معرض آفتاب مستقیم قرار ندهید حتی در داخل ساختمان.} 

 

^{ه) آبدهی و نگهداری تا مرحله آماده شدن} 

^{روز اول 3 مرتبه بذرها را با آب افشان اسپری می کنیم و روکش نایلونی را روی کار قرار میدهیم. از روز دوم به علت اینکه بذرها ریشه کرده بهتر است از آب پاش استفاده نکنیم و به ملایمت آب را روی بذرها بریزیم.روز دوم هم احتیاج به 3 مرحله آب دهی دارد و روکش نایلون هم هنوز باید روی کار قرار بگیرد.در روز سوم یا چهارم برگ های ریز به رنگ سبز کم رنگ روی سطح کار نمایان می شود. در این مرحله دیگر نباید از آب فشان استفاده کنید بلکه باید سبزه را کاملا سیراب کنید.در روزهای بعدی برگها به حد کافی رشد کرده و رنگ سبز زیبایی به خود می گیرد.سبزه ما در این مرحله آماده شده و به روزی 2 بار آبدهی نیاز دارد.سبزه آماده شده را در تابستان در محیط خانه در جای خنک و به دور از آفتاب مستقیم قرار دهید اما در زمستان می توانید سبزه را پس از آماده شدن روزها در هوای آزاد به دور از نور آفتاب و وزش باد گذاشته و شب ها به محیط داخل خانه منتقل کنید.در زمستان سبزه آماده شده به روزی 1 بار آبدهی نیاز دارد.} 

 

^{گروه دوم : بذرها و دانه های سخت و بدون لعاب}

 

^{از دانه های این گروه می توان به عدس ,ماش ,گندم ,باقلا, ماشک, لوبیا چشم بلبلی, تخمه آفتابگردان, تخمه کدو مرمری, گاودانه(کسن) , لوبیا چیتی, سنگگی و غیره اشاره کرد.دانه های این گروه چون بدون لعاب و درشت تر از گروه اول هستند نمی توان آن ها را روی سطح کار مالید بلکه باید داخل ظرف مورد نظر ریخته شوند البته با روش های خاصی می توان این دانه ها را هم به صورت شیب دار سبز کرد که در ادامه آموزش لازم در این مورد داده می شود.نکته دیگر اینکه این گروه از دانه ها زمان عمل آوری طولانی تری داشته و برای سبز شدن به زمان بیشتری احتیاج دارند.مثلا عدسی و ماشک حدود 15 روز و باقلا و تخمه کدو حدود 20 روز طول می کشد تا آماده شوند.} 

 

^{اینک به توضیح مراحل مختلف سبز کردن دانه های این گروه می پردازیم:}

 

^{الف) خیس کردن} 

^{بذرهای این گروه مدت زمان بیشتری احتیاج به خیساندن دارند و این به ریز و درشتی دانه بستگی دارد.مثلا دانه های ریزتر مثل عدس گندم ماش 12-24 ساعت خیس کرده اما دانه های درشت مثل باقلا تخمه کدو لوبیا چشم بلبلی و غیره را باید 48 ساعت خیس کنیم و در طی 48 ساعت دو بار آب دانه ها را عوض می کنیم.} 

 

^{ب) ریشه کردن و جوانه زدن} 

^{وقتی دانه ها به مدت لازم خیس خوردند آن ها را داخل یک کیسه نخی ریخته و داخل آبکش قرار می دهیم تا آب اضافی آن خارج شود و دچار گندیدگی نشود.روزی 2 بار کیسه پارچه ای را باز کرده و دانه ها را آبیاری کنید و هر بار کیسه را داخل آبکش پشت و رو کنید تا رطوبت و نور به همه جای آن به طور یکسان برسد بعد از 3 یا 4 روز دانه ها ریشه کرده و بعد جوانه می زنند.وقتی جوانه ها به شکل آن ها را داخل سینی یا ظرف مورد نظر می ریزیم.دقت کنید دانه ها را روی هم انباشته نکنید بلکه به طور یکنواخت و به ضخامت 5 سانت داخل ظرف پهن کنید.} 

 

^{ج) قرار دادن روکش نایلونی شفاف} 

^{روی ظرف آماده شده یک نایلون شفاف که چند جای آن را سوراخ کرده ایم ,میکشیم و اضافه های نایلون را از زیر جمع می کنیم.دو روز اول سبزه را در محیط پر نور داخل خانه در حالی که روکش نایلونی روی آن قرار دارد می گذاریم.دقت کنید وقتی که روکش روی دانه ها قرار دارد سبزه را در معرض آفتاب مستقیم قرار ندهید چون دانه ها حالت پختگی پیدا می کنند و دچار گندیدگی می شوند.} 

 

^{د) آب دهی و نگهداری تا مرحله آماده شدن} 

^{دو روز اول باید روزی 3 مرتبه دانه ها را با آب فشان اسپری کنیم روزهای بعد که ریشه ها فعال و جوانه ها کمی بلند شد به 2 مرتبه آب دهی احتیاج دارد و باید سبزه را کاملا سیراب کرد و دیگر نیازی به آب فشان نیست . دو روز اول سبزه را در محیط داخل خانه در حالی که روکش روی آن قرار دارد نگهداری می کنیم بعد از 2 روز نایلون را برداشته و سبزه را 1 روز دیگر در همان محیط قرار می دهیم . پس از گذشت 1 روز سبزه را به محیط آزاد خارج از ساختمان می بریم . چون اگر در محیط داخل خانه قرار بگیرد ساقه ها بلند و سبزه ها کم پشت و تنگ می شود که به این حالت اصطلاحا سایه رس شدن می گویند . اگر فصل زمستان باشد سبزه را چند ساعتی در معرض آفتاب ملایم زمستانی قرار می دهیم و شب ها داخل خانه و یا بیرون که سایه و خنک باشد قرار می دهیم و دیگر احتیاجی به اینکه شب ها به داخل خانه آورد شود ندارد.}

 

 

^نکته:

^{استفاده از ظروف سفالی و چینی نتیجه بهتری خواهد داشت تا ظروف پلاستیکی.}

^{هر قدر قطر بستر کمتر باشد عمر سبزه بیشتر می شود.}

^{آبی که در طی مراحل کشت سبزه عید استفاده می کنید آب ولرم باشد.}

^{اگر در محیط گرم و خشک زندگی می کنید تا مرحله ای که جوانه ها هنوز به یک سانت نرسیده اند از پارچه مرطوب استفاده کنید.}

 

 

 

 

 

^{کلمات مرتبط}

^{عید نوروز , سبزه عید نوروز , آموزش کاشت سبزه عید نوروز , سبزه عید نوروز زیبا , آموزش سبز کردن سبزه , آموزش تهیه سبزه عید نوروز , آموزش سبزه عید نوروز عروسکی , آموزش سبزه عید نوروز قلب , آموزش سبزه عید نوروز سگ , آموزش سبزه عید نوروز خرگوش , آموزش سبزه عید نوروز خروس , آموزش سبزه عید نوروز گوسفند , آموزش سبزه عید نوروز گاو , آموزش سبزه عید نوروز اسب , آموزش سبزه عید نوروز مار , آموزش سبزه عید نوروز میمون , آموزش سبزه عید نوروز نهنگ , آموزش انواع سبزه عید نوروز , آموزش سبزه عید نوروز خوک , آموزش سبزه عید نوروز بز , آموزش سبزه عید نوروز ببر , آموزش سبز کردن سبزه های زیبا , آموزش سبز کردن ماش برای عید نوروز , آموزش سبز کردن گندم برای عید نوروز , آموزش سبز کردن چاودار برای عید نوروز , آموزش سبز کردن کنجد بزای عید نوروز , آموزش سبز کردن عدس برای عید نوروز , چطوری سبزه زیبا داشته باشیم , اصول سبزه عید , سبزه زیبا برای عید , سبزه برای هفت سین , سبزه برای عروس عید نوروز , سبزه برای عیدی عید نوروز , سبزه برای هدیه عید نوروز , روش سبز کردن سبزه برای عید نوروز , ظرف برای سبز کردن سبزه عید نوروز , جنس ظرف برای سبزه عید نوروز , انتخاب دانه برای سبزه عید نوروز , سبز کردن چمن برای عید نوروز ,}