^{دنیای گیاهان : خرمالو از میوه های پر طرفداری است که در فصل پائیز ، میتوان در باغات ، مازل ، فروشگاه ها و ... آن را دید. این گیاه را میتوان در داخل حیاط منزل نیز کشت کرد و حتی با برخی مراقبتها، میتوانید آن را در گلدان نیز کاشته و از مزایای آن بهره مند شوید . در ادامه روش کاشت و مراقبت و تکثیر این گیاه را شرح داده ایم .}

 

 

^{مشخصات کلی گیاه خرمالو} 

^{گياه خرمالو آفتاب دوست است و در مناطق محصور و در مناطقي كه داراي آب و هواي خنك و معتدل با آفتاب كافي است داراي رشد و عملكرد مطلوبی است و در مناطقي كه هوا كمي سرد است بايد اطراف آن محصور گردد تا از خسارات ناشي از سرما و يخ زدگي محافظت گردد. خرمالو در عين حال گياهي مقاوم به سرما است. گياه خرمالو در مناطق گرم و نيمه گرم تا 12- درجه سانتيگراد را تحمل می نماید، ولي به سرماي زمستان نيازمند است . درخت خرمالو در دامنه وسيعي از خاک های مختلف با بافت متوسط و زهكشي مناسب و حاصلخيز و حتي در خاک های رسي با بافت سنگين رشد مي نمايد. این درخت در مناطقي كه اسيديته خاك بين 5/6 تا 5/7 باشد داراي رشد مطلوب است و تحمل آن نسبت به خشكي و كمي آب قابل ملاحظه است، ولي آبياري آن با آب كافي، عملكرد محصول را به نحو قابل توجهي افزايش می دهد. درخت خرمالو داراي ريشه هاي قوي است و هنگام کاشت نهال خرمالو بايد در گودالی عميق كاشته شود. زمان رسيدن به حداكثر محصول به 7 الی 10 سال زمان نياز دارد.}

 

^{خاک مناسب برای درخت خرمالو}

^{خاک مناسب برای درخت خرمالو باید سبک و قابل نفوذ به آب و حاصلخیز باشد. بهترین خاک برای این درخت ، خاک مرطوب و خنک است که اصولاً باغات قدیمی که خاک های حاصلخیزتری دارند بهتر جواب می دهند؛ به همین دلیل بهتر است افرادی که می خواهند اقدام به کشت این گیاه نمایند داخل باغچه منازل را از خاک باغات قدیمی پر کنند . علت موفقیت کاشت این درخت در بعضی از منازل همین امر است، زیرا بعضی از افراد برای باغچه منازل از خاک مراتع استفاده می کنند که برای کاشت و پرورش این گیاه مناسب نیست .}

 

^{کود دهی به گیاه خرمالو}

^{درخت خرمالو نیاز به کودهای دامی فراوان دارد. اما به این نکته نیز باید توجه داشت که از کودهای پوسیده دامی استفاده گردد و نه از کودهای تازه و نپوسیده. همچنین بهتر است داخل منازل به دلیل این که حجم خاک باغچه کم و محیط رشد ریشه محدود است، جهت تغذیه درختان خرمالو از کودهای نیمه آلی به نام ورز استفاده گردد. در اسفند ماه پس از رفع سرمای زمستان به ازای هر درخت خرمالو 4 تا 5 کیلوگرم ورز در سطح باغچه پخش می کنند و عمل شخم زنی را انجام می دهند. در حین عمل شخم زنی باید به این نکته توجه شود که حتماً زمان آن در اسفند ماه باشد . با توجه به این نکته که درخت خرمالو به شخم عمیق نیاز ندارد چون اگر ریشه ها آسیب ببینند به سختی و دیر ترمیم می گردند.  پرورش دهندگان باید برای دو نکته ذیل اهمیت ویژه ای قایل شوند :}

 

^{1- از کودهای پوسیده دامی استفاده شود.}

^{2- شخم سطحی باشد.}

 

^{این دو مورد از عوامل موفقیت در پرورش این گیاه محسوب می شود .}

 

^{خاک باغچه جهت پرورش درخت خرمالو} 

^{حتماً باید عمل زهکشی به خوبی انجام شود. در زمانی که آبیاری باغچه صورت می گیرد حدود 30 تا 40 دقیقه بعد باید آب به خوبی در خاک نفوذ کرده باشد . چنانچه آب بیش از این زمان در باغچه بماند، عمل زهکشی نامطلوب بوده و باید خاک اصلاح گردد، وگرنه به مرور زمان درخت خرمالو بر اثر عدم زهکشی مناسب آسیب دیده و با ریزش برگ یا میوه و یا خشک شدن همراه می شود. به هر حال خاک زمین پرورش درخت خرمالو باید دارای بافت متوسط و حاصلخیز باشد و عمل زهکشی را به خوبی انجام دهد .}

 

^{ازدیاد درخت خرمالو}

^{از طریق تکثیر غیرجنسی کمتر کشت می گردد و تقریباً تمام درختان خرمالو از طریق کشت بذر خرمندی کاشته می شوند. خرمندی همان خرمالوی ریز است که میوه آن قابل خوردن نیست. پس از رسیدن ، میوه ها را جمع آوری کرده و بذر آن ها را گرفته و جهت کاشت آماده می کنند. در آذر یا دی ماه بذر به صورت فشرده کشت می گردد که پس از رفع سرما و یخبندان بذر جوانه زده و از خاک خارج می شود .}

^{در سال اول، نهال رشد کرده و در سال دوم در فصل خزان یا اسفند ماه نهال با فاصله مناسب در خزانه دوم کشت می گردد . در سال سوم، در فصل بهار حدود 15 تا 25 فروردین ماه روی نهال عمل پیوند شکمی انجام می گیرد. پیوندک ها در سال سوم رشد می کنند و در پایان سال سوم در فصل خزان یا اسفند ماه قابل انتقال به زمین اصلی هستند. بهتر است پرورش دهندگان نهال پیوندی را از مکان های مطمئن تهیه نمایند، چون تولید نهال پیوندی تقریباً مشکل است و یکی از دلایل قیمت بالای نهال پیوندی خرمالو همین مورد است.}

 

^{در زمان کاشت درخت خرمالو نکات ذیل بایستی مورد توجه قرار گیرند}

 

^{1- زمان کاشت خرمالو پیوندی حدود 15 اسفند ماه است. چنانچه زودتر جهت کشت اقدام شود، احتمال بروز سرمازدگی نهال زیاد است، چون به عمل جابه جایی حساس است .}

 

^{2- نهال پیوندی در موقع کاشت حتماً تا همان محلی که در خزانه زیر خاک بوده در محل کاشت در زیر خاک قرار گیرد. نکته قابل اهمیت این است که عمیق کاشتن نهال و سطحی کاشتن هر دو مضر است .}

 

^{3- در زمان کاشت از دادن هرگونه کود حیوانی و کود شیمیایی خودداری شود. عمل تقویت از سال دوم شروع شود که بهتر است از همان ورز استفاده گردد .}

 

^{4- پس از کاشت، عمل آبیاری یک نوبت انجام شود و تا نهال خرمالو جوانه نزده است، آبیاری دوم صورت نگیرد .}

 

^{5- از سال دوم عمل سربرداری و هرس فرم دهی طی دو تا سه سال انجام گیرد .}

 

^{بعد از کاشت نهال خرمالو در محل اصلی، بعد از سال دوم باید عمل کوددهی و تقویت انجام گیرد. در سال های بعدی باید به این نکته توجه کرد که میوه خرمالو روی شاخه های یک ساله است؛ یعنی در فصل خزان اگر هرسی صورت گیرد، شاخه سال قبل که محل تولید میوه است نبایستی حذف شود .درخت خرمالو در فصل بهار به آب کمتری نیاز دارد و در فصل تابستان با گرم شدن هوا نیاز به آب بیشتری دارد .بعضی از پرورش دهندگان از ریزش خرمالوهای تازه تشکیل شده در فصل بهار شکایت دارند که علت آن آفت یا بیماری نیست، بلکه چون درخت خرمالو به میزان زیادی گل تولید می کند و اگر شرایط مناسب باشد تمام گل ها تبدیل به میوه می شود، پس از تشکیل میوه چون درخت توان نگهداری و تغذیه تمامی میوه ها را ندارد، چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت نشده باشد حدود 50 درصد میوه ها در حالت فندقی ریزش دارد. اما چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت شده باشد، میزان ریزش میوه در فصل بهار کمتر است. به هر حال درخت خرمالو آن مقدار میوه را که می تواند تغذیه کند، نگه می دارد و اضافی آن ریزش دارد.}

 

^{آفات و امراض درخت خرمالو}

 

^{مگس سفيد و تريپس ها : این آفات به پوست ميوه خرمالو صدمه زده و موجب بدرنگ شدن ميوه خرمالو می گردند.}

 

^{فساد ریشه : آبياري بيش از حد نيز موجب فاسد شدن ريشه گياه می گردد.}

 

^{هجوم حیوانات موذی : حيوانات موذي مانند موش نيز به ريشه درخت خرمالو صدمه وارد می آورند.}

 

^{ریزش و ترک خوردن میوه : زود گلدهي، ريزش محصول و ترك خوردن ميوه در اطراف كاسبرگ و آفتاب سوختگي ميوه از امراض درخت خرمالو محسوب می شود. ريزش ميوه پديده اي طبيعي در درختان ميوه ازجمله خرمالو است و در عين حال تغذيه گياه خرمالو با كود پوسيده حيواني به مقدار كافي از ريزش ميوه به نحو موثري جلوگيري می نمايد.}

 

^{ارقام خرمالو}

 

^{خرمالو داراي ارقام گس astringent و غيرگسnon- astringent است كه از نظر اندازه، شكل و مزه بسيار متفاوت هستند.}

 

^{روش های تولید میوه خرمالو}

^{باغات خرمالوگياه خرمالو هم از طريق گرده افشاني و هم از طريق بكرزايي ، توليد ميوه می نماید، ولي بر اساس مطالعات انجام شده، توليد ميوه از طريق بكرزايي، موجب ريزش مداوم محصول مي گردد و گرده افشاني عملكرد برداشت ميوه را افزايش می دهد و از ريزش مداوم محصول جلوگيري می نماید.بر اساس مطالعات انجام شده در كشور استراليا، گرده افشاني از طریق حشرات به ویژه زنبور عسل صورت می گیرد و نياز به گرده افشاني مكانيكي نیست. بيشتر توليدكنندگان و پرورش دهندگان خرمالو در كشور استراليا، از گونه هاي خرمالو ماده استفاده می نمایند. زنبور عسل از نژاد اروپایي mallifera و ديگر گونه هاي بومي استراليايي زنبور عسل مانندTrigona spp داراي عملكرد بالايي در گرده افشاني هستند. با نصب كندو زنبور عسل در درون باغات خرمالو به ازاء 3 تا 2 كندو در هر هكتار می توان بيشترين عملكرد توليد محصول را به دست آورد. متوسط توليد خرمالو در اين كشور در هر هكتار 35 تن است. خرمالو توليد شده در استراليا به غير از مصرف داخلي به كشورهاي اروپايي، سنگاپور، تايلند و ژاپن صادر می گردد. در مناطق نيمه گرمسير كشور استراليا، گلدهي درختان خرمالو 35 روز بعد از سپري شدن فصل سرما رخ می دهد. چنانكه فصل سرما به طور معمول تداوم يابد، بعد از 70 روز گل ها ظاهر می گردند. درجه حرارت مطلوب بين 12 تا 17 درجه سانتي گراد براي جوانه زدن غنچه و 27 تا 32 درجه سانتي گراد براي توليد غنچه مطلوب است. بعد از يك الي دو هفته از زمان توليد گل باید گرده افشاني صورت پذيرد. زمان گرده افشاني هنگامي است كه 5 الي 10 درصد شکوفه ها ظاهر شده باشند. زنبور عسل فقط شکوفه ها را مورد هجوم قرار داده و از نشستن بر قسمت هاي ديگر درخت خودداري می نماید. زمان برداشت خرمالو در كشور استراليا در ماه هاي آبان و آذر است.برداشت و انبارداري محصول خرمالومناسب ترین روش برداشت خرمالو، چيدن ميوه از درخت و هنگامي است كه سفت، رسيده و همراه با كاسه گل است.درجه حرارت بهينه براي نگهداري محصول خرمالو صفر درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي محل نگهداري ميوه خرمالو 90 تا 95 درصد است. انبارداري و حمل ونقل آسان خرمالو از مزيت هاي اين محصول است. می توان محصول خرمالو را بيش از سه ماه نگهداري و به بازارهاي مصرف عرضه کرد.}